Cơ thể chúng ta là một thực thể vô cùng kì diệu. Nếu bạn mắc bệnh, hệ miễn dịch trong cơ thể sẽ lập tức tiêu diệt các tế bào lạ, trả lại cho bạn một cơ thể khỏe mạnh. Thế nhưng đôi khi chúng lại ” khôn nhà dại chợ”, tự kháng chính những tế bào trong cơ thể của mình, gây nên một tình trạng bệnh được y học gọi là bệnh tự miễn.

Bệnh tự miễn là gì?

Để biết được bệnh tự miễn là gì, trước hết chúng ta cần đi tìm hiểu về hệ miễn dịch của cơ thể.

Hệ miễn dịch được cấu trúc vô cùng phức tạp bởi các tế bào, các mô và các bộ phận. Nó như một chiếc hàng rào quan trọng ngăn chặn cơ thể khỏi virus, các ký sinh trùng, tế bào lạ. Khi cơ thể bị tấn công bởi các tác nhân kể trên, hệ miễn dịch sẽ tạo ra các kháng thể và các tế bào đặc biệt để tấn công chúng.

Bệnh tự miễn là gì?  Tự miễn tức là cơ thể tự sinh ra kháng thể chống lại chính các tế bào của mình, từ đó dẫn đến hậu quả là tự hủy hoại chính mình. Bình thường, ngay từ khi sinh ra hệ miễn dịch của cơ thể đã có chức năng nhận diện những yếu tố “lạ – quen” đối với cơ thể, để hình thành các kháng thể chỉ chống lại các yếu tố “lạ”, bảo vệ các yếu tố “quen”. Nhưng vì một lý do nào đó, các tế bào trong cơ thể bị biến đổi cấu trúc trở thành yếu tố “lạ” mà hệ miễn dịch của cơ thể không nhận dạng được, dẫn tới kích hoạt hệ miễn dịch sinh ra kháng thể chống lại các tế bào của chính mình và gây ra bệnh tự miễn.

Bệnh tự miễn khác với dị ứng thế nào?

Tự miễn khác xa với dị ứng. Trong dị ứng, hệ miễn dịch của cơ thể tấn công quá mức vào những phần tử lạ xâm nhập cơ thể (ví dụ như phấn hoa, bụi bặm, thuốc,…) gây ra tình trạng viêm, còn tự miễn thì hậu quả sẽ là sự hủy diệt các mô, các tế bào của chính cơ thể và gây ra tình trạng bệnh lý nghiêm trọng trên nhiều mô, nhiều cơ quan. Bệnh tự miễn thường có tính chất hệ thống. Sự nhầm lẫn của hệ miễn dịch rất khó có thể sửa chữa được, do vậy cho đến nay người ta chưa thể tìm được những phân tử thuốc đủ thông minh để chỉ tiêu diệt những phản ứng miễn dịch bất lợi và vẫn đảm bảo duy trì được hàng rào miễn dịch tự nhiên của cơ thể.

Nguyên nhân gây bệnh tự miễn

Ngày nay, y học hiện đại đã xác định được 1 số nguyên nhân chính gây ra các bệnh tự miễn, bao gồm:

Ô nhiễm môi trường: Dưới nền công nghiệp phát triển như vũ bão, hệ quả của các cuộc chạy đua công nghệ số là tình trạng ô nhiễm môi trường, đây chính là một trong những thủ phạm gây nên bệnh tự miễn và làm bệnh tự miễn nặng hơn. Bệnh tự miễn xảy ra trong trường hợp này là do các tế bào của cơ thể đã bị môi trường làm tổn hại và bị biến đổi.

Nhiễm trùng: Tình trạng nhiễm trùng có thể làm ngòi nổ châm lên nguy cơ mắc các bệnh tự miễn. Bởi khi bị viêm nhiễm, các tế bào trong cơ thể trông không khác gì những tế bào lạ. Vậy là hệ miễn dịch như một bộ máy cứng ngắc, quay ra tấn công những “kẻ lạ” này mà không biết rằng đó lại là “người nhà”.

Vi khuẩn đường ruột bị xáo trộn: Có hàng tỉ tỉ vi khuẩn sống ở trong ruột của chúng ta, vai trò của chúng là điều hòa hệ miễn dịch. Thế nhưng trong những thập kỉ gần đây, việc sử dụng kháng sinh bừa bãi và thuốc tránh thai vô tội vạ đã làm mất cân bằng của hệ vi sinh đường ruột. Từ đó dẫn đến khả năng cao các chứng tự miễn và các rối loạn miễn dịch.

Thiếu vitamin D: Vitamin D giống như vệ sĩ của hệ miễn dịch, chúng giúp hệ miễn dịch chống lại ung thư, ngăn ngừa sự hợp thành của các nguyên tố không tốt chống lại hệ miễn dịch. Lượng vitamin D có trong máu phải đạt con số 100-150 pg/ml, nếu dưới con số này tức là bạn đã bị thiếu hụt vitamin D.

Tuyến giáp có bệnh: Tuyến giáp là nơi hứng chịu nhiều độc tố nhất, ngày ngày dưới “sức ép” của các độc tố này tuyến giáp đã bị rối loạn.

Ngoài những nguyên nhân kể trên thì yếu tố di truyền cũng nên được chúng ta quan tâm. Nếu gia đình bạn có người mắc các bệnh tự miễn thì khả năng cao bạn cũng có thể mắc căn bệnh ấy.

Các bệnh tự miễn thường gặp

Có hơn 80 căn bệnh tự miễn khác nhau, tuy nhiên về cơ bản chúng được chia thành 2 nhóm chính là bệnh tự miễn đặc hiệu cơ quan và bệnh tự miễn hệ thống điển hình (bệnh tự miễn không đặc hiệu cơ quan). Dưới đây là danh sách những bệnh tự miễn thường gặp ở con người:

Biểu hiện bệnh tự miễn như thế nào?

Như ta đã nói ở trên, bệnh tự miễn được chia thành 2 cực chính là đặc hiệu cơ quan và không đặc hiệu cơ quan.

• Nhóm bệnh đặc hiệu cơ quan: Tồn thương chỉ xảy ra ở một cơ quan trong cơ thể, trong nhóm này cơ quan đích mang bệnh thường là tuyến ức, tuyến giáp, tuyến thượng thận, dạ dày…
• Nhóm bệnh không đặc hiệu cơ quan: Tự kháng thể phản ứng với nhiều loại kháng nguyên nằm rải rác nhiều nơi trong cơ thể gây nên sự tổn thương đặc trưng ở nhiều cơ quan khác nhau. Tổn thương thường gặp là ở da, khớp và cơ.

Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng, các bệnh được xếp nằm kề nhau thường có hiện tượng trùng lặp về cả triệu chứng cận lâm sàng lẫn lâm sàng.

Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập đến căn bệnh nhược cơ. Vậy bệnh nhược cơ là gì? Nhược cơ là một bệnh tự miễn có liên quan đến quá trình dẫn truyền xung động thần kinh — cơ, nguyên nhân bên trong là do sự giảm về số lượng các thụ thể acetylcholine  ở chỗ nối thần kinh – cơ do một số kháng thể trung gian tự miễn phá hủy gọi là kháng thể chống thụ thể acetylcholine. Bệnh được chia thành 3 giai đoạn với các biểu hiện ban đầu khác nhau, bao gồm:

• Giai đoạn 1: Chỉ một nhóm cơ nhỏ bị xâm phạm, chủ ếu là cơ mắt với các biểu hiện như nhìn đôi, sụp mí mắt.
• Giai đoạn 2A: Các cơ trong cơ thể gần như bị xâm phạm toàn bộ trừ các cơ hầu họng, với các biểu hiện nhanh chóng yếu mỏi khi hoạt động, các cơ trở nên yếu ớt,không có rối loạn nuốt và thở.
• Giai đoạn 2B: Toàn bộ các cơ bị xâm phạm, các biểu hiện ở giai đoạn trước vẫn giữ nguyên kèm theo nhai nuốt khó, sự yếu ớt của các cơ tăng lên, không có rối loạn thở.
• Giai đoạn 3: Nhược cơ nặng cấp tính, thiết lập nhanh vài tuần đến tháng, các cơ ngoại vi và hành tủy bị nặng, rối loạn hô hấp có sớm.
• Giai đoạn 4:Toàn bộ các cơ bị xâm phạm kèm theo những rối loạn hầu họng và hô hấp, bệnh nhân có thể ăn nghẹn, uống sặc, không thể cầm nắm các vật. Các biến chứng về hô hấp như suy hô hấp rất dễ xảy ra, bệnh nhân dễ tử vong vì suy hô hấp, các bệnh nhiễm trùng phụ.

Bệnh tự miễn có nguy hiểm không?

Bệnh tự miễn hiện nay chưa có thuốc chữa khỏi hoàn toàn mà chỉ có thể dùng thuốc để hạn chế sự tiến triển của bệnh. Nếu không xảy ra biến chứng thì bệnh cũng không quá nguy hiểm, tuy nhiên cũng phải xét tùy từng loại bệnh.

Vấn đề xảy ra ở đây là: Vì không thể chữa khỏi hoàn toàn nên bệnh nhân sẽ phải lệ thuộc vào thuốc gần như suốt đời. Mặc dù các loại thuốc này được chứng minh có nhiều tác dụng kìm hãm bệnh nhưng tác dụng phụ của chúng lại vô cùng nhiều và nguy hiểm. Chính điều này mới là mối đe dọa của các bệnh nhân mắc bệnh tự miễn,

Hiện nay, trong việc điều trị, sau khi đến giai đoạn ổn định của bệnh, các bác sĩ thường hướng cho bệnh nhân sử dụng các loại thuốc từ thảo dược thiên nhiên để tránh các tác dụng phụ nguy hiểm.

Nguồn: https://vidoctor.vn/